چاپ دیجیتال چیست ؟

چاپ دیجیتال چیست ؟

به طور کلی چاپ دیجیتال یک روش‌ انتقال تصاویر دیجیتال و طرح گرافیکی به سطوح چاپی است.

چاپ دیجیتال معمولا شامل چاپ حرفه ای در تیراژهای پائین توسط نشر رومیزی و دیگر منابع دیجیتال است که توسط چاپگرهای لیزی و چاپگرهای لارج فرمت و یا جوهرافشان حرفه ای انجام می‌شود.

با توجه به این که چاپ دیجیتال دارای هزینه بیشتری برای چاپ هر صفحه در مقایسه با روشهای سنتی مثل افست است ولی این قیمت بالاتر معمولا با صرفه جویی در هزینه های دیگری چون تهیه پلیت های چاپ انجام می‌شوند در تیراژهای کم تعداد جبران پذیر است.

چاپ دیجیتال امکان چاپ سریع پس از تقاضا در تیراژ کم را فراهم آورده و امکان تغییر طرح و محتویات آن در هر برگ چاپی را در اختیار می‌گذارد.

در چاپ دیجیتال که در آن دستگاه چاپ به یک کامپیوتر متصل می شود، کامپیوتری که اطلاعات مورد نظر برای چاپ شامل تصاویر و متن و غیره را به دستگاه چاپ دیجیتال فرستاده بعد دستگاه چاپ دیجیتال آنها را چاپ می کند.

پس دستگاه چاپ دیجیتال دستگاهی است که به کامپیوتر متصل و اطلاعات را از آن دریافت و چاپ می کند.

از جمله دستگاه های چاپ دیجیتال می توان به پرینتر های دیجیتالی ، دستگاه های کپی رنگی ، دستگاه لارج فرمت ، دستگاه چاپ فلت و … نام برد.

تفاوت های اساسی چاپ دیجیتال با دیگر روشهای چاپ

چاپ دیجیتال با چاپ افست و لتر پرس تفاوت های اساسی دارد که از جمله این تفاوت‌ها :
– با حذف مراحل پیش از چاپ( لیتوگرافی)، فرآیند چاپ دیجیتال کوتاه تر می باشد.
– در چاپ دیجیتال هزینه چاپ به تعداد نسخه‌های چاپی ارتباطی ندارد و برای هر برگ چاپی هزینه ثابت است.
– در چاپ دیجیتال مواد باطله مثل: کاغذ و مواد شیمیایی کمتر می شود چون لازم به رسیدن به رنگ یا تنظیمات موقع چاپ نیست.
– در چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می توانید فایل متفاوتی را چاپ کنید چرا که در این روش از پلیت استفاده نخواهد شد.

کاربردهای چاپ دیجیتال

چاپ در تیراژ محدود
در چاپ دیجیتال به دلیل حذف پلیت و چاپ مستقیم از کامپیوتر به روی سطح چاپی و امکان کالیبراسیون دستگاه امکان چاپ در تیراژ پایین حتی یک نسخه با هزینه کم وجود دارد به همین دلیل این روش چاپ دیجیتال برای مصارفی مثل تهیه نمونه و یا چاپ محصولات کم تعداد و سریع کاربرد زیادی دارد. یک چاپگر دیجیتال برای چاپ میلیون ها برگ ساخته نشده است، بلکه باید بتواند در طول مدت زمان عمر خود نهایتاً هزاران برگ چاپ کند، که البته این کار را خیلی خوب انجام می دهد . بنابراین با توجه به هزینه تمام شده و سرعت کار، چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ محدود عملیاتی و به صرفه می باشد. البته از سال ۲۰۱۰ فناوری های جدیدی در چاپ دیجیتال بکار گرفته شده که با استفاده از تکنولوژی نانو در جوهر چاپی و همچنین تغییر سیستم پاشش جوهر، دستگاه های دیجیتال جوهر افشان توانستند بسیاری از محدودیت ها را در زمینه سرعت و هزینه تولید از بین ببرند.

چاپ شخصی شده

در چاپ دیجیتال با وجود امکان چاپ در تیراژ محدود شما می توانید هر کدام از سطح چاپی خود را متفاوت با سطوح چاپی قبلی چاپ کنید. مثلأ: می توان کارت تبریک‌های شخصی شده با تصاویر متفاوت یا کارت پرسنلی با طرح های متفاوت از هم را در هر دور به چاپ برسانیم. بخصوص این قابلیت به ما امکان چاپ اطلاعات متغیری خواهد داد. این بدین معناست که می توانیم در هر سطح چاپ خود اطلاعات متفاوتی را چاپ کنیم.

فرآیند چاپ دیجیتال:

تفاوت اصلی بین چاپ دیجیتال با چاپ های لیتوگرافی وچاپ افست، فلکسو، گراور، یا لترپرس در عدم استفاده آن ها از پلیت های چاپی می باشد.
از رایج ترین چاپگرها، چاپگرهای جوهرافشان و لیزری هستند که تونر را بر روی انواع سطوح مانند: کاغذ، کاغذ عکاسی، کانواس یا بوم، چوب، فوم، شیشه، سنگ و … چاپ می کنند. در بیشتر فرآیندهای چاپ دیجیتال جوهر یا تونر مانند شیوه های سنتی به داخل کاغذ نفوذ نمی‌کنند، بلکه یک لایه نازک روی سطح چاپی قرار می گیرد و در برخی سیستم ها امکانی برای تثبیت فایل چاپ شده بر روی سطح چاپی از مواد پوششی که توسط فرآیندهای حرارتی یا تابش یووی انجام می گیرد استفاده می شود.

قابليت‌های منحصر به فرد چاپ ديجيتال

چاپ ديجيتال به طور اساسی با روش‌های چاپ ديگر مانند افست، فلكسو و گراور متفاوت است. اين تفاوت از زمانی آغاز می شود كه محمل يا واسطه چاپی در اين شيوه حذف شده و تشكيل تصوير برای هر نوبت چاپ، مستقل از نوبت قبلی و بعدی خود انجام می شود. حذف واسطه‌های چاپی علاوه بر كاهش هزينه و زمان آماده‌سازی، مفهوم و قابليت‌های جديدی برای چاپ ديجيتال ايجاد می كند كه به طور عمده در روش‌های ديگر موجود نيست.
در چاپ‌های تیراژ بالا، چاپ عرفی (Conventional) محمل چاپی توليد می شود و كپی های متعددی از آن نمونه و مشابه هم چاپ و برای ايجاد تصاوير مختلف يا تغييرات آن به محمل‌های چاپی جديد نياز دارد،لازم به ذکر است که در روش ديجيتال بعد از تهیه فایل چاپی و چاپ آن برای كپی كردن نمونه بعدی، تمام كار نیاز به بازسازی دوباره دارد که به چاپ برسد. پس ايجاد تغييرات در كپی جديد امكان‌پذير می باشد. قابليت‌هاي چاپ ديجيتال با ديدگاه چاپ‌های عرفی و پرتيراژ متفاوت است که می تواند مكمل اين روش‌ها باشد.

برخی از قابليت‌های چاپ ديجيتال به شرح زیر است :

چاپ اطلاعات متغير (Variable Data Printing)

چاپ اطلاعات متغير از بزرگ‌ترين امكاناتی است كه يك جريان كاملا ديجيتال می تواند در اختيار رساند.
زمانی كه هر صفحه وارد مرحله چاپ می شود يك كامپيوتر به چاپگر می گويد چگونه اطلاعاتی را كه به صورت بيت وارد چاپگر شده‌ است خروجی بگيرد. نه كامپيوتر و نه دستگاه چاپ به اينكه بيت‌ها شبه يكديگر هستند يا خير اهميت نمی دهد. در نتيجه به وسيله يك پايگاه اطلاعات (Data Base) می توان در هر برگ چاپ محتويات متنی و حتي تصويری متفاوت از برگ ديگر به چاپ رساند. به گفته پروفسور فرانك رومانو استاد انستيتوی تكنولوژی روچستر: «چاپ ديجيتال خدمات جنبی می آورد. خدمات جديدی نظير پايگاه داده‌رسانی، ارسال اطلاعات شخصی سازی شده جز ارزش‌های افزوده هستند و به همين دلايل است كه روند رشد فرايندهای سنتی كند شده و به عكس چاپ ديجيتال رو به پیشرفت است.»

سفارشی ساختن (Customization)

چاپ ديجيتال اين امكان را ايجاد می كند كه سفارش چاپ مشتری درست بر اساس نيازها و علايق وی توليد شود. اين بدين معناست كه به عنوان مثال شما می توانيد كتابی را برای فردی طبق سليقه و با نام و مشخصات وی در صفحه تقديم، توليد كرده و به او اهدا كنيد.

مدت زمان آماده‌سازی كوتاه (Short Startup)

از آنجا كه هيچ تصوير فيزيكی تا بعد از خروج هر صفحه از دستگاه چاپ وجود ندارد، نياز به آماده‌سازی نيز وجود نخواهد داشت. به عبارت ديگر آماده‌سازی در دستگاه ديجيتال زمانی اتفاق می افتد كه كامپيوتر يك فايل را برای كپی ارسال می كند زيرا تنها در آن زمان مشخص خواهد شد كه دستگاه خروجی، هر پيكسل فايل را در كجايی سطح چاپی به چاپ خواهد رساند. باقی مراحل به قدم قبلی يعنی آماده‌سازی فايل و تنظيمات انجام شده روی آن بستگی خواهد داشت.

كاربری آسان ماشين‌های چاپ

در حالی كه برای كار با ماشين افست نياز به يك اپراتور با تجربه و ماهر است تا بتوانيم كاری با كيفيت به چاپ برسانيم، پای ماشين چاپ ديجيتال، نقش اپراتور چندان تاثيرگذار به نظر نمی رسد. اينكه تصويری را كمی پررنگ‌تر يا كم‌رنگ‌تر چاپ كنيم، ورق‌های چاپ شده قبلی را با بعدی ها مقايسه كنيم، در روش ديجيتال هيچ‌ كدام بر روی ماشين چاپ انجام نمی شود. بلكه همه اين ملاحظات بايد در مرحله پيش از چاپ ديجيتال كه همان آماده‌سازی فايل است انجام پذيرد. البته اين موضوع چاپ ديجيتال را از تجربه بي نياز نمي‌سازد ولي نكته محسوس در اين ميان آن است كه تكنولوژی چاپ ديجيتال، چاپ را از حالت بسيار تخصصی خارج ساخته و مشتری نهايی كار چاپی را بيشتر در امور چاپ دخيل ساخته و به چهره چاپ عموميت بخشيده است.

انواع چاپ دیجیتال بر اساس ابعاد سطح چاپی

انواع چاپ دیجیتال را می­توان از نقطه نظر ابعاد سطح چاپ شونده به سه دسته تقسیم نمود:
– چاپ ديجيتال فرمت متوسط (medium format): حداكثر ابعاد كارهای چاپی A3+ يعنی ۳۳*۴۸ سانتی متر خواهد بود. چاپ ديجيتال در اين ابعاد، به شيوه‌های ليزری (تونری)، جوهرافشان و نوری قابل انجام است كه بخش عمده‌ای از سفارشات چاپی ديجيتال مانند چاپ کارت ویزیت، بروشور، کاتالوگ، لفاف­های بسته­ بندی، لیبل، عکس، چاپ روی سطوح مختلف و غیره را در برمی گيرد.

– چاپ ديجيتال فرمت بزرگ (Large Format) : ابعاد چاپ در اين دسته از A3+ تا عرض ۱۵۰ سانتی متر را شامل می­ شود كه مانند چاپ‌های فرمت متوسط، به شيوه‌های ديجيتال ليزری (تونری)، جوهرافشان يا نوری انجام می­ شود. مورد كاربرد اين دسته در سفارشاتی مانند پوستر است كه تا عرض ۱۵۰ سانتیمتر و اغلب برای مصارف فضای داخلی (Indoor) به كار می رود.

– چاپ ديجيتال فرمت عريض (wide format): ابعاد چاپ در اين گروه از عرض ۱۵۰ سانتیمتر تا عرض ۵۰۰ سانتیمتر را شامل می شود كه به دليل بزرگ بودن ابعاد، اين سفارشات بيشتر براي مصارف فضای باز (outdoor) مورد استفاده قرار می گيرد. همچنين موارد چاپی اين دسته در برابر عوامل محيطی مانند نور خورشيد و آب مقاوم هستند.

گستردگی و تنوع در ابعاد و سطوح چاپی:

چاپ ديجيتال و به ويژه روش جوهرافشان تنها شيوه‌ای است كه قابليت چاپ در ابعاد بسيار عريض با كيفيت‌های بالا برای مخاطب ايجاد می كند. تنوع و گستردگی ابعاد چاپی به اين شيوه از قابليت‌ چاپ ليبل‌های كوچك در صنعت بسته‌بندی تا انواع متنوع كتاب و بروشور در اندازه‌های مختلف همچنين اعلان‌های عريض تبليغاتی فضاي باز را شامل می شود. از نقطه‌نظر جنس سطح چاپی نيز اين شيوه مجموعه وسيعی از انواع كاغذها، به صورت رول و ورق در گرماژهای مختلف، انواع فلكسی، بنر، پارچه و … را برای چاپ به شيوه‌های گوناگون ديجيتال پديد می آورند.
در واقع هيچ شكل ديگری از چاپ تا اين حد انعطاف‌پذير و قابل تغيير نيست. بخشی از انعطاف‌پذيری چاپ ديجيتال ناشی از اين واقعيت است كه می تواند با دستگاه‌های مختلف موجود در بازار خروجی داشته باشد. سفارش‌دهنده محصول چاپی می تواند از شيوه چاپ ليزری برای شخصی سازی كارت‌ها و بروشورهايش استفاده می كند. در همان حال مخاطبی ديگر، برای توليد اعلان‌ چند متری می تواند شيوه جوهرافشان را برگزيند. به دليل اين تنوع لازم است برای به كارگيری روش‌های مناسب هر سفارش، تفاوت‌های ميان اين شيوه‌ها و نقاط ضعف و قوت هر كدام را شناخت و از قابليت‌های آنها در راستای اجرای طرح‌های مختلف استفاده جست.
از نقطه‌نظری ديگر چاپكارانی كه سعی می كنند راهكارهای ديجيتال را به كار بندند از مزيت صرفه‌جويی در هزينه‌ها برخوردار می شوند. علاوه بر آن طيف وسيعی از محصولات چاپی را نيز می توان با انتخاب‌های عديده همراه ساخت.
همچنين چاپ ديجيتال اين امكان را فراهم می آورد تا فقط آنچه را كه لازم است به چاپ برساند و بدين طريق از صرف هزينه‌های اضافی جلوگيری كند.

انواع روش­های چاپ دیجیتال

شيوه‌های چاپی كه از تكنولوژی ديجيتال بهره می برند بسيار متنوع و در صنايع مختلف گسترده است. اما به طور كلی انواع روش‌های چاپ ديجيتال بر اساس نوع و تكنولوژی ديجيتال مورد استفاده در آنها، به گروه‌های اصلی زير تقسيم می شوند:

روش جوهرافشان

در مجموعه روش‌های چاپ ديجيتال، شيوه جوهرافشان آشناترين و با كيفيت‌ترين اين شيوه‌ها به شمار می رود. ماشين‌آلات اين شيوه از تنوع بالايی برخوردار بوده و از انواع پرينترهای روميزی تا ابعاد عريض ۵ متر را شامل می شوند. نحوه كار سيستم جوهرافشان به اين صورت است كه اطلاعات ديجيتال را توسط مركب‌های مايع به طور مستقيم روی كاغذ می نشاند. از آنجا كه در اين تكنولوژی نيازی به محمل ميانی برای انتقال تصاوير نيست و مركب بطور مستقيم توسط يك هد روی سطح چاپی انتقال می يابد، اين روش به عنوان اصيل‌ترين روش چاپ ديجيتال- تكنولوژی ديجيتال تا آخرين مرحله قبل از انتقال مركب روی سطح، به كار گرفته شده است- محسوب می شود. نازل رنگ‌پاش اين دستگاه به طور كامل ديجيتالی عمل كرده و تنها از دو فرمان بپاش و نپاش پيروی می كند در نتيجه عوامل تاثيرگذار روي كيفيت چاپی به حداقل خود يعنی، نوع و جنس كاغذ همچنین شرايط اقليمی موجود كاهش می يابد. به همين جهت است كه خروجی چاپ به روش جوهرافشان بيشتر از ساير شيوه‌های چاپی كه عوامل مختلفی روی كيفيت چاپ آنها تاثيرگذار است -مانند محمل چاپی، تعادل آب و مركب و …- قابل كنترل و نزديك به استانداردهای مد نظر است.از آنجا كه سرعت چاپ در اين شيوه پايين است، امكان به كارگيری اين شيوه در تيراژهای بالا موجود نيست با اين حال توليدكنندگان دستگاه‌های ديجيتال آينده درخشانی را برای روش جوهرافشان پيش‌بينی می كنند. مهم‌ترين فن‌آوري‌های چاپ ديجيتال جوهرافشان، سيستم‌های پيوسته (Continues tone) و سيستم‌های جوهرافشان با پاشش مركب بر اساس تقاضا (Drop on Demand) است.

روش الكتروفتوگرافی

در اين شيوه از دو نوع مركب جامد پودری (تونر) يا مايع (شيوه ديجيتال مركبی) استفاده می شود.

۱-روش تونری

اساس اين شيوه از طريق باردار كردن درام چرخانی توسط شعاع نور ليزر، تشكيل تصوير به وسيله مركب‌های پودری با نام تونر كه قابليت باردار شدن دارند و ذوب شدن اين تونرها روی سطح كاغذ، شكل می گيرد. اين مراحل را می تواند در ۵ بخش تصويرنگاری، مركب‌زنی، انتقال تونر، تثبيت تونر و پاكسازی درام، خلاصه كرد. سيستم‌های تونری قادرند با سرعتی بالاتر از سيستم‌های جوهرافشان، تصاويری را كه از ذوب شدن پودر رنگ روی كاغذ به وجود می آيند ايجاد كنند. اگر چه اين روش به اندازه روش جوهرافشان ديجيتالی نشده است و واسطه‌های متعدد آنالوگ بين مخزن رنگ و سطوح چاپی وجود دارد ولی به واسطه سرعت بالا، مصارف صنعتی پيدا كرده و از كارآمدترين سيستم‌های چاپ ديجيتال به ويژه در ابعاد متوسط (Medium Format) به شمار می آيد. اين دستگاه‌ها درتركيب با يك اسكنر به عنوان دستگاه‌های كپی يا ليزری برای عموم شناخته شده‌اند.

۲- روش ديجيتال مركبی

اين شيوه كه به جای پودر رنگ (تونر) از مركب‌های رنگی استفاده می كند، برای كارهای پرتيراژ كاربرد مناسبی دارد. خروجی اين دستگاه‌ها دارای كيفيت بسيار بالايی است ولی پيچيدگی تكنولوژی در اين نوع دستگاه‌ها باعث شده است كه از گستردگی سيستم‌های تونری برخوردار نباشند. اين تكنولوژی سال‌ها، تنها در اختيار كمپانی Indigo قرار داشت پس از آن فعاليت‌های بسياری براي گسترش آن صورت گرفت ولی محدوديت اصلی اين دستگاه‌ها قيمت بالای آن و همچنين ابعاد كار چاپی است كه از SRA3 بالاتر نرفته است از ديگر مزايای منحصر به فرد اين پرنيترها می توان به امكان استفاده از رنگ‌های اسپات (Spot) به صورت كانال‌های رنگی مجزا و يا چاپ ۶ رنگ HI-FI اشاره كرد.

روش ديجيتال نوری يا پرتوی

از ديگر شيوه‌های پركاربرد چاپ ديجيتال، چاپ نوری است. در اين روش تصوير مورد نظر را از طريق تابش شعاع‌های نوری روی كاغذهای ويژه و حساس به نور – مشابه كاغذ عكاسی- ايجاد كرده و پس از مرحله ظهور ، تثبيت می نمايند. دستگاه‌های اين شيوه كه به Photo Lab معروفند در لابراتورهای عكاسی كاربرد فراوان داشته و از كيفيت چاپی بسيار بالايی برخوردارند.در اين شيوه سرمايه‌گذاری اوليه -شامل هزينه دستگاه، بالا بوده ولی هزينه چاپ به نسبت كيفيت بسيارخوب آن مناسب است. هم‌ اكنون دستگاه‌های نوری با كيفيتی در ابعاد بسيار بزرگ ورقی ۱۵۰*۱۵۰ سانتیمتر و نيز رول به عرض ۹۰ سانتیمتر توليد شده است. از مشكلات اصلی اين دستگاه‌ها دو مرحله‌ای بودن چاپ و ظهور است كه در دستگاه‌های امروزی به صورت اتوماتيك در داخل دستگاه انجام می شود. داروهای ظهور نيز هماند شيوه‌های چاپ عكس بسته به ميزان مصرف بایستی هر چند يكبار تعويض شود.

روش چاپ (Direct Imaging)

به ماشين‌هايی اطلاق می­ شود كه محمل چاپی در درون آنها ايجاد شده و از جانب شركت‌های پرس‌تك و هايدلبرگ به آنها نام DI نهاده شده است. اين ماشين‌ها در واقع چاپگرهای افستی هستند كه سيستم تهيه پليت در دل آنها جاسازی شده است. سيستم تهيه پليت در اين چاپگرها درست مشابه تهيه پليت در پيش از چاپ افست به روش ديجيتال (كامپيوتر به پليت) است. كليه عمليات چاپ در اين دستگاه‌ها به صورت اتوماتيك انجام شده و تنها از طريق كامپيوتر راهبری می شود اطلاعات ورودی به چاپگر به صورت فايل كامپيوتری است. به دليل وجود همين واسطه تصويری، استفاده از اين روش برای چاپ‌هایی با تيراژ كم مقرون به صرفه نبوده و برای چاپ تك برگ- برخلاف ساير روش‌های چاپ ديجيتال- كاملا غيراقتصادی است. در اين شيوه همچون روش‌های قبلی نمی توان از قابليت‌های منحصر به فرد چاپ ديجيتال مانند چاپ اطلاعات متغير استفاده كرد – محمل چاپی ثابتی مانند پليت برای كل سفارش وجود دارد- در عين حال امكان استفاده از كاغذهای چاپ به روش افست وجود دارد.

روش حرارتی (Thermal)

در اين شيوه كه از كاغذ حساس به حرارت استفاده می شود، حرارت ناشی از ليزر و يا ماتريس­های حرارتی با ايجاد فعل و انفعالات شيميايی بر روی سطح كاغذ حساس، ايجاد رنگ و تصوير می كند. استفاده از اين شيوه در دستگاه‌های كوچك تك رنگ مرسوم است كه متداول‌ترين آنها دستگاه‌هايی فكس می باشند. گفتنی است استفاده عمومی از روش حرارتی به دليل جايگزينی روش‌های نوين روز به روز رو به كاهش است.

روش تصعيد رنگ (Dye-Sublimation)

اين شيوه كه از كيفيت و سرعت مناسبی برخوردار است از درون چاپ حرارتی زاده شده است. در اين دستگاه‌ها مواد رنگی بر روی سلفون‌هايی قرار دارد كه پرتوهای گوناگون مانند ليزر و يا ماتريس‌های حرارتی،‌ رنگ را از روی نوارهای سلفون بخار كرده و بر روی كاغذ ثبت می كند. كيفيت چاپی مطلوب اين شيوه، استفاده از آن را در لابراتوارهای عكاسی به منظور چاپ عكس متداول كرده است. ابعاد چاپی به طور معمول كوچك‌ است و اگر چه قيمت‌های اوليه اين دستگاه‌ها بالا نيست ولی هزينه تمام شده اين روش چاپ به دليل مواد مصرفی- سلفون‌هاي رنگی گران قيمت- بالا است. در اين روش امكان چاپ روی كاغذهای متنوع وجود داشته و در گذشته از آن برای چاپ پوسترهای تبليغاتی فضای باز، در تيراژ و ابعاد متوسط استفاده بسياری شده است.

ماركرهاي ليزري

از شيوه‌های چاپ ديجيتال كه بيشترين كاربرد را در صنايع توليدی محصولات مختلف دارد، دستگاه‌های ماركر ليزری است. اين دستگاه‌ها به دليل استفاده كاربردی كه براي درج اطلاعات روی خط توليد محصولات، روزبه‌روز كاربرد بيشتر در صنايع می يابند. در ماركرهای ليزری اشعه ليزر با سوزاندن و حرارت، تصوير را بر روی سطح مورد نظر ايجاد می كند. اين دستگاه‌ها از سرعت بالايی برخوردار بوده و هزينه سرمايه‌گذاری اوليه بالايی را طلب می كنند.

منبع آرتی